نقد مثبت در مقابل افترا و تهمت زنی (در پاسخ مقاله "فضول محله" در مورد رضا پهلوی)

انگار این عادت همیشگی برخی از ما است که پیش فرض های غلط خود را مبنای نقد کردن و قضاوت از دیگری قرار دهیم. درمورد مقاله اخیر وبسایت "فضول محله" (از اینجا بخوانید) گناه توهین و افترا و البته به سخره گرفتن دیگران هم به چنان نقصانی اضافه شده است تا جایی که  مسیح علینژاد خبرنگار هم از گزند زبان پر نیش نویسنده -سهراب ارژنگ- در امان نمی ماند و نامش با تحقیرخوانده می شود.

نویسنده مقاله "آقای رضا پهلوی شما بیش از هر کار سیاسی به خانه تکانی نیاز دارید"، به  زعم خود در نقد عملکرد رضا پهلوی می نویسد گرچه پایه تمام نظرات خود را بر مبنای فرضیاتی اشتباه قرار داده است. ایشان همان افترا را به رضا پهلوی می زند که در چند روز گذشته دیگران گفتند و ایشان را "دروغ گو" خوانده بودند. مقاله "فضول محل" به تاریخ سه شنبه ۱۶ خرداد زمانی منتشر می شود که دو روز پیشتر از ان رضا پهلوی در پاسخ "سوء تفاهمی" که در باره خبررسانی از سفر ایشان به لاهه پیش آمده شد بود، دروبسایت بالاترین توضیح مبسوطی داد و آن را تنها یک اشتباه انسانی از مسوول وبسایت و فیسبوک ایشان خوانده بود (از اینجا بخوانید). با وجود توضیح رضا پهلوی است که "فضول محله" از "ادعایی دروغین" می گوید و به نتیجه گیری دلخواهش که لزوم تغیر مشاوران و همکاران رضا پهلوی است می رسد!

در مقاله آمده است که نویسنده در سراسر کشور به تبیین نظرات رضا پهلوی پرداخته و با مردم گفتگو کرده است. عجیب است که ایشان خود را هواخواه و دوست دار رضا پهلوی می داند ولی حتی نوشته ها و نظرات ایشان را نخوانده است. در پاسخ تمام پرسش های مطرح شده در مقاله "فضول محل" در مورد انقلاب ۵۷، ۲۸ مرداد و البته بسته بودن فضای سیاسی در رژیم پیشین می توان به کتاب های خود رضا پهلوی رجوع کرد که به تمامی آنها پرداخته و توضیح داده است (از اینجا بخوانید). پیش فرض هایی غلط که به کار رفته اند و نویسنده به این نتیجه می رسد که رضا پهلوی می خواهد در مورد اشتباهات رژیم پیشین پرده پوشی می کند و همین سبب شده است که طرفدارانی اندک در ایران داشته باشد!

نقل قول با گزینش و در پی آن نتیجه گیری دلخواه هم البته ایراد دیگری است که به این مقاله "فضول محله" وارد است. ایشان جمله ای از رضا پهلوی نقل می کند به این مضمون که اگر مردم از نهاد پادشاهی روی برگردانیده اند ولی ایشان به مردم پشت نمی کند. نویسنده نتیجه گرفته اند که در این جمله، رضا پهلوی تمام انتقادات را متوجه مردم دانسته است و رژیم پیشین را تبرئه می کند! بی اخلاقی است که جمله ای را نقل قول کنیم و مقدمه و موخره آن را نیاوریم که عین تخریب شخصیت است. وه که چه بی انصافی! جایی که رضا پهلوی می نویسد:

منکر اشتباهت پدرم نیستم و می‌‌پذیرم که پس از دهه ۶۰ میلادی، دیگر پادشاه مشروطه نبود و وارد حکومت شد. می‌‌پذیرم که آزادی‌های سیاسی نبود و بنا به شرایط آن زمان سرکوب‌هایی‌ شد و در ایجاد نهاد‌های دمکراتیک و تقویت جامعه مدنی (به همراه رشد سریع اقتصادی و انقلاب سفید) کوتاهی گشت.

متأسفانه اعمال ساواک بسیار فراتر از حوزهٔ وظایف خود رفته بود. 

وجود شکنجه نیز اثبات شده است و کسی‌ نمی‌‌تواند منکر آن شود و من هم قصد توجیه آن را ندارم و حتی اگر صحبت از پدرم باشد آن را محکوم می‌‌کنم.

وارونه جلوه دادن حقیقت و بهتان زدن به دیگری، گناهی بس نابخشودنی است. "فضول محله"می نویسد که رضا پهلوی، زنده یاد مصدق را فردی خودخواه، خودسر و یاغی می خواند که بهتر هم همان بود که توسط پدرش برکنار شود! این در حالی است که در همان کتاب "زمان انتخاب" از رضا پهلوی آمده است که دکتر مصدق را فردی "سخت میهن پرست"  می داند و در دعوای بین او و پدرش، حق را به هیچ کدام نمی تواند بدهد!

امید است که بتوانیم در نقدها و نوشتار های خود جانب انصاف را هم رعایت کنیم که شرط نخستین کار است.

*کاریکاتور از رادیوزمانه